Meksa Portföy Yönetimi A.Ş. bünyesinde fon yöneticisi olarak görev yapan Kadirhan Öztürk, yaptığı değerlendirmede gıda enflasyonunun yalnızca mevsimsel faktörlerle açıklanamayacağını, temel sorunun yapısal olduğunun altını çizdi.
“TELEFONUM GÜN GÜN GIDA ENFLASYONU BİLDİRİYOR”
Öztürk, aile bağları nedeniyle uzun yıllardır gıda sanayisinin içinde olduğunu belirterek, piyasadaki fiyat değişimlerini birebir takip ettiğini ifade etti.
“Bizim evde akşam yemekleri ESG videoları eşliğinde gıda enflasyonu konuşarak geçiyor. Kuzenim arıyor, ‘Şuna şu kadar zam yaptık’ diyor. Öğlen eşim arıyor, ‘Şu ürüne bu kadar zam geldi’ diyor. Telefonum gün gün gıda enflasyonunu bildiriyor.”
“DON VURDU” BAHANELERİ GERÇEĞİ GİZLİYOR
Fon yöneticisi Öztürk, gıda fiyatlarının yalnızca don, kuraklık veya hava koşullarıyla açıklanmasının doğru olmadığını vurguladı:
“Türkiye’de gıda enflasyonunu dona bağlamak çok ama çok büyük yanlış olur. Eğitim ve liyakat olmazsa, olmayacak yere olmayacak ürünler ekilir. Sonra da ‘don vurdu’ deriz. Sorun don değil, sorun yapısal.”
TARIMDA ORGANİZASYON EKSİKLİĞİ
Tarihsel bir perspektiften de değerlendirme yapan Öztürk, verimli üretimin güçlü bir organizasyon gerektirdiğini belirtti:
“16. yüzyılda bu topraklardaki nüfus Fransa’nın çok çok altındaydı. Yani verimli kitlesel üretim için olağanüstü bir organizasyon gerekiyordu. Hollanda örneğinde görüldüğü gibi tarımda aşırı organize değilseniz sorunlar artıyor. Bizde ise tarım arazileri yapılaşmaya açılıyor, su yönetimi çözülemiyor.”
“PATATES VE SOĞANI VERİMLİ ÜRETEMEYİNCE YÜKSEK FAİZE MAHKÛM OLUYORUZ”
Kadirhan Öztürk, tarımsal verimlilikle makroekonomi arasındaki doğrudan bağa da dikkat çekti:
“Yıllar önce yazmıştım, patates ve soğan üretimini ve dağıtımını verimli yapamadığımız için 1 trilyon dolarlık ülke yüksek faize mahkûm oluyor. Bu, sadece tarımsal bir sorun değil; makroekonomik bir çıkmaz.”
ÇÖZÜM: EĞİTİM VE LİYAKAT
Son olarak Türkiye’nin temel probleminin eğitim olduğunu vurgulayan Öztürk, “Muhakeme yeteneğini geliştirmeyen, aksine körelten ezberci bir eğitim sistemiyle ancak bu kadar oluyor. Eğitim ve liyakat sağlanmadıkça, gıda enflasyonundan faiz sorununa kadar hiçbir yapısal mesele çözülemez” dedi.
