21 Haziran gece yarısından itibaren motorine 3,30 TL, benzine ise 1,50 TL zam gelmesi bekleniyor. Bu artışlarla birlikte motorin litre fiyatı 55 TL'yi, benzin ise 52 TL'yi aşacak. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarından biri olan Tüpraş (TUPRS) ise yeniden yatırımcıların radarına girdi. Peki, bu zamlar Tüpraş’a gerçekten yarar mı? İşte detaylar...
Tüpraş, Türkiye’deki dört büyük rafineriyi (İzmit, İzmir, Kırıkkale, Batman) işleten, işlenmiş akaryakıtın nihai fiyatlara ulaşmasında kritik rol oynayan entegre bir rafineri şirketidir. Şirketin gelir modeli, rafineri marjı (refining margin) adı verilen ve ham petrol ile işlenmiş ürün fiyatı arasındaki fark üzerinden şekillenir. Bu fark ne kadar açılırsa, kârlılık da o ölçüde artar.
FİYATLAR ARTINCA NE OLUR?
Zamla birlikte pompada satışa sunulan ürünlerin değeri yükselir. Ancak Tüpraş açısından önemli olan, bu fiyat artışının ham petrol maliyetiyle arasında oluşan farktır. Şirketin kârı, bu farktan doğar.
Son durumda:
- Brent petrol fiyatı, savaş kaynaklı dalgalanmayla birlikte sınırlı bir artış gösterse de hâlâ 89–91 dolar bandında.
- TL’nin dolar karşısında değer kaybı, ürün fiyatlarını yukarı taşırken, döviz bazlı gelir elde eden Tüpraş için kur avantajı yaratıyor.
- Eğer ürün fiyatları ham madde maliyetinden daha hızlı artıyorsa, rafineri marjı genişler ve Tüpraş’ın kârlılığı pozitif etkilenir.
NELER OLMUŞTU?
Tüpraş, 2024 yılı finansallarında 72 milyar TL net kâr açıklamış ve %92 kapasite kullanımıyla çalışmıştı. Şirket, 2025 yılı ilk çeyreğinde ise 18,6 milyar TL net kâr açıkladı. En büyük katkı kalemi yine yüksek rafineri marjıydı.
2023 ve 2024 dönemlerinde ürün fiyatlarındaki sert artışların yaşandığı dönemlerde Tüpraş hissesi de önemli ralli göstermişti. Özellikle ham petrolün yatay seyrettiği ancak ürün fiyatlarının arttığı zaman dilimleri Tüpraş için “altın dönem” sayılıyor.
HİSSE SENEDİ İÇİN NE BEKLENİYOR?
Rafineri marjlarının artabileceği beklentisi oluştu. TL bazlı gelirlerin artışı, döviz açık pozisyonunu dengeleyebilir. Ancak ürün talebinin daralması ve tüketimin düşmesi riski orta vadede sınırlayıcı olabilir.
Analistler, Tüpraş’ın ikinci çeyrek bilançolarında güçlü gelir açıklamasının mümkün olduğunu, ancak global enerji fiyatları, talep tarafı ve rafineri marjlarının dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtiyor.
BİLANÇOYA POZİTİF YANSIYABİLİR
Zamlar her zaman doğrudan kâr anlamına gelmeyebilir. Ancak bu kez, hem döviz kuru hem ürün fiyatı birlikte yukarı gidiyor. Eğer globalde petrol fiyatları sert yükselmeden bu denge korunursa, Tüpraş bilançoya pozitif yansıyacak bir dönem yaşayabilir. Yatırımcılar için bu sürecin en kritik göstergesi, net rafineri marjı ve ürün satış hacmidir.
