Akaryakıt fiyatları yeniden gündemde. Bugün motorine 3,01 TL zam yapıldı. Ancak dikkat çeken nokta, benzine herhangi bir fiyat artışı uygulanmaması oldu. Peki bu dev zammın asıl nedeni ne, neden sadece motorin etkilendi?
Uzmanlara göre bu zammın temel nedeni petrol fiyatlarındaki artış değil.
Elbette Brent petrol fiyatları etkili ancak asıl belirleyici unsur motorin rafineri marjındaki olağanüstü artış.
ASIL NEDEN PETROL DEĞİL, RAFİNERİ MARJI
Rafineriler, özellikle Avrupa’da uygulanan Rusya ambargosu ve Ukrayna’ya yönelik saldırılar nedeniyle dizel üretiminde ciddi maliyet artışıyla karşı karşıya kaldı.
Rusya’dan tedarik edilen dizel ürünlerinin azalmasıyla, Avrupa piyasalarında motorin arzı daraldı ve fiyat farkı benzine kıyasla daha da açıldı.
Türkiye’de de bu fark, rafineri çıkış fiyatlarına doğrudan yansımaya başladı.
BENZİN NEDEN ZAMLANMADI?
Benzin tarafında ise tablo farklı. Benzin rafineri marjları küresel ölçekte dengede kaldığı için, Türkiye’de de fiyatlama baskısı oluşmadı. Bu nedenle motorin fiyatı artarken benzinde herhangi bir değişiklik yaşanmadı.
Yani iki ürün aynı ham petrolü kullansa da, rafineri işleme maliyetleri ve küresel piyasa dengesi fiyatları birbirinden tamamen ayırdı.
ENFLASYONA ETKİSİ KASIMDA GÖRÜLECEK
Bu zammın Ekim ayı enflasyon verisine etkisi sınırlı olacak. Ancak Kasım ayında yaklaşık 0,055 puanlık doğrudan etki yaratması bekleniyor.
Dolaylı etkiler, taşımacılık ve lojistik maliyetleri üzerinden ilerleyen aylarda daha geniş bir şekilde hissedilecek. Motorin fiyatlarındaki bu sert artış, enerji piyasalarındaki küresel kırılganlığın yeni bir göstergesi.
Rusya ambargosu, savaşın uzaması ve arz darboğazları sürdükçe, motorin fiyatlarında dalgalanmalar yaşanmaya devam edecek gibi görünüyor.
