Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK), ülkenin nükleer güvenlik ve uluslararası taahhütlerini yerine getirmesi amacıyla nükleer ihracat ve ithalat kontrolüne ilişkin usul ve esasları belirleyen kritik bir kararı Resmi Gazete’de yayımladı. Yeni düzenlemeler, Türkiye'nin nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarını pekiştiriyor.
NDK kararına göre ihraç veya ithal edilen eşyalar ya da bu eşyalar kullanılarak üretilen herhangi bir ürün, kesinlikle nükleer silah veya patlayıcı yapımıyla ilgili hiçbir faaliyette kullanılamayacak.
Bu şartın sağlandığına dair taahhüt verilmediği sürece NDK, ihracat ve ithalata izin vermeyecek.
KRİTİK GÜVENCE DENETİMİ ŞARTI
Nükleer transfer uyarı listesinde yer alan eşyaların ihracatı, ancak alıcı ülkenin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile nükleer güvence denetimi anlaşması imzalamış olması veya eşyanın UAEA denetimindeki tesislere gönderilmesi şartıyla gerçekleştirilebilecek.
Bir zenginleştirme tesisinin, ekipmanının veya teknolojisinin ihracatında ise, ihraç edilen tesis veya ekipman yüzde 20’nin üzerinde zenginleştirilmiş uranyum üretmek üzere tasarlanamayacak veya işletilemeyecek.
YENİDEN TRANSFER VE LİSTELERİN ŞEFFAFLIĞI
Yeni düzenleme, Türkiye üzerinden transit geçiş yapacak nükleer eşyaların kontrolünü de sıkılaştırıyor. Nükleer ihracat kontrolüne tabi eşya listesi kapsamında ihraç edilen bir eşyanın yeniden transferinde, bu eşyanın UAEA’nın güvence denetiminin uygulanmadığı nükleer yakıt çevrimi faaliyetinde kullanılmasına izin verilmeyecek.
NDK, bu kontrol mekanizmasının temelini oluşturan nükleer transfer uyarı listesi, nükleer çift kullanım listesi ve nükleer ithalat kontrolüne tabi eşya listesini resmi internet sayfasında yayımlayacak ve gerektiğinde güncelleyecek.
Ayrıca ihracata konu bir eşya için diğer bakanlık veya kurumlardan gelen talep üzerine NDK, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi amacıyla kapsamlı bir değerlendirme yapacak ve gerekli görülmesi halinde ilgili kurumların yazılı görüşlerini alacak. İhracat izinleri ise elektronik ya da yazılı olarak düzenlenebilecek.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
