Avrupa’nın enerji dönüşüm süreci hızla ilerlese de, kömürden elektrik üretimi hâlâ birçok ülkenin enerji dengesinde önemli bir yer tutuyor. 2024 verilerine göre, Türkiye kömürden elektrik üretiminde Avrupa lideri konumuna yükseldi.
EPIAŞ ve Ember verilerine göre, 2024 yılında Avrupa’nın en yüksek elektrik tüketimine sahip 20 ülkesi arasında Türkiye, kömürden en fazla elektrik üreten ülke oldu. Türkiye’yi sırasıyla Almanya ve Polonya izledi. Türkiye’de kömürden elektrik üretimi 2024 yılında 100 TWh’a yaklaşırken, Almanya’nın üretimi bu rakamın biraz altında kaldı. Polonya ise üçüncü sırada yer aldı. Bu tablo, Türkiye’nin enerji üretiminde hâlâ fosil kaynaklara, özellikle de kömüre bağımlı olduğunu ortaya koyuyor.
KÖMÜRÜN ELEKTRİK ÜRETİMİNDEKİ PAYI YÜKSEK
Verilere göre, Türkiye sadece miktar olarak değil, kömürün toplam elektrik üretimi içindeki payı açısından da üst sıralarda yer aldı. Polonya ve Çekya’nın ardından, Türkiye üçüncü sırada bulunuyor. Bu durum, Avrupa’daki yeşil dönüşüm çabalarına rağmen Türkiye’nin kömürden vazgeçemediğini ve enerji güvenliği gerekçesiyle yerli kaynak kullanımını sürdürdüğünü gösteriyor.
Avrupa Yenilenebilir Kaynaklara Yönelirken Türkiye Kömüre Bağımlı
Avrupa genelinde rüzgâr ve güneş enerjisinin payı hızla artarken, Almanya ve Hollanda gibi ülkeler kömür santrallerini kapatma takvimlerini hızlandırdı. Buna karşın Türkiye, özellikle Afşin-Elbistan, Soma ve Çan bölgelerinde yeni yatırımlar yaparak kömürden elektrik üretimini artırdı. Enerji uzmanlarına göre, bu tablo Türkiye’nin enerji arz güvenliği açısından avantaj sağlasa da, karbon salımı hedefleriyle çelişiyor. Zira Türkiye, 2053 yılı için “net sıfır emisyon” hedefi belirlemiş durumda.
KÜRESEL ÇAPTA KÖMÜR ÜRETİMİNDE ÇİN AÇIK ARA LİDER
Dünya genelinde kömürden elektrik üretimi açısından Çin, Hindistan ve Endonezya başı çekiyor. 2024’te Çin tek başına dünya kömürden elektrik üretiminin yaklaşık %55’ini karşıladı. Türkiye ise küresel sıralamada ilk 10 ülke arasında yer alıyor. Uzmanlar, küresel enerji piyasasında 2025 sonrası dönemde kömürden çıkışın hızlanmasını ve özellikle Avrupa’da doğalgaz ile yenilenebilir kaynakların kömürün yerini almasını bekliyor.
Türkiye, elektrik üretiminde kömür kullanımını azaltmadan enerji dönüşümünü tamamlamasının zor olacağı bir döneme girdi. Kömüre dayalı üretim, kısa vadede arz güvenliği sağlasa da uzun vadede karbon vergileri, yeşil mutabakat kriterleri ve ihracat rekabeti açısından ülke ekonomisi için risk oluşturuyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
