ChatGPT’nin lansmanından bu yana S&P 500’ün yükselişinin neredeyse tamamı yapay zekâ bağlantılı şirketlerden geldi. Nvidia’dan veri merkezi altyapısına kadar AI ekosistemi endeksi taşırken, geleneksel sektörler ise adeta yerinde saydı. İşte kazananlar ve kaybedenlerle büyük ayrışmanın detaylı analizi…
Kasım 2022’de ChatGPT’nin piyasaya çıkması yalnızca teknoloji dünyasını değil, tüm küresel sermaye piyasalarını yeniden şekillendirdi. Bloomberg ve JPMorgan’ın 22 Eylül 2025 tarihli kapsamlı analizine göre, S&P 500 endeksinin son üç yılda yaşadığı yükselişin neredeyse tamamı yapay zekâ (AI) bağlantılı şirketlerden geldi.
Veriler çarpıcı:S&P 500’ün toplam fiyat getirilerinin %75’i, kâr büyümesinin %79’u, Ar-Ge/CAPEX artışının ise %90’ı yalnızca AI odaklı şirketlerden kaynaklanıyor. Endeksin geri kalan 450+ şirketi ise neredeyse yerinde sayıyor
AI Sonrası Büyük Ayrışma: Kim Ne Kadar Kazandırdı?
Bloomberg’in performans tabloları üç ana gruba ayrılıyor:
1) AI Direct — Yapay zekâyı doğrudan üretenler (Nvidia, AMD, Microsoft, Broadcom vb.)
Fiyat getirisi: +181%
Kâr büyümesi: +124%
EBIT artışı: +98%
CAPEX + Ar-Ge büyümesi: +63%
Bu şirketler yalnızca S&P'yi taşımıyor; endeksin tüm yapısını tek başına yeniden fiyatlıyor. Nvidia’nın tek başına S&P’ye katkısı birçok sektörün toplamından daha büyük.
2) AI Utilities — Veri merkezlerini ayakta tutan elektrik, soğutma ve altyapı şirketleri
Fiyat getirisi: +65%
Kâr büyümesi: +15%
Veri merkezlerinin büyüyen elektrik tüketimi, altyapı ve enerji şirketlerini "sessiz kazanan" konumuna yükseltiyor. Bu seviye, geleneksel bir utility sektörü için olağanüstü.
3) AI CapEquip — Sunucu, çip ekipmanı, soğutma sistemleri üreten tedarik zinciri
Fiyat getirisi: +138%
Kâr büyümesi: +58%
EBIT: +71%
Bu segment, AI talebinin fiziksel ayağını oluşturuyor. Sunucu rafından optik bağlantıya kadar tüm tedarik zinciri rekor kapasiteye koşuyor.
Peki Geri Kalan S&P 500 Ne Yaptı?
AI dışı S&P 500 (ex-AI):
Fiyat getirisi: sadece %25
Earnings büyümesi: %9
EBIT: %16
Yani AI etkisi çıkarıldığında, S&P 500’ün üç yıldır gösterdiği performans:
“Durgun ekonomi – sınırlı büyüme.”
Bu tablo, yüzlerce şirketin 2022–2025 dönemini normal bir piyasa döngüsü gibi, sakin, hatta kısmî baskı altında geçirdiğini gösteriyor.
Kazananlar Kim?
Nvidia, AMD, Broadcom, Microsoft, Google gibi AI üreticileri
Elektrik ve veri merkezi altyapısı sağlayan enerji şirketleri
Sunucu ekipmanı ve çip tedarikçileri (ör. Supermicro, Marvell)
Bu üç segment hem fiyat hem kârlılık hem de CAPEX açısından S&P 500’ün büyümesini domine etti.
Kaybedenler Kim?
AI ile doğrudan teması olmayan perakende, telekom, tüketim ve geleneksel sanayi hisseleri
CAPEX’i düşük kalan, inovasyonda geri duran sektörler
ChatGPT sonrası rekabete uyum sağlayamayan yazılım şirketleri
Bu grupta getiriler düşük, büyüme sınırlı ve yatırım iştahı kayda değer biçimde zayıf.
Sonuç: S&P 500’ü AI Taşıyor — Geri Kalan Ekonomi Düz Bir Çizgi
Veriler çok net bir tablo çiziyor:
✓ S&P 500’ün büyümesi yapay zekâya kilitlenmiş durumda.
✓ Endeksin liderleri tamamen AI şirketleri.
✓ Ex-AI S&P 500, ChatGPT sonrası dönemde neredeyse büyüme üretmiyor.
Bugün ABD borsasının yönünü belirleyen tek ana tema var:
“Yapay zekâ sadece teknoloji sektörünü değil, tüm S&P 500’ün kaderini belirleyen yeni güç.”
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
