Türkiye’nin Eylül 2025 sektörel PMI anketi, reel sektörün içinde bulunduğu kırılgan tabloyu gözler önüne serdi. İstanbul Sanayi Odası ve S&P Global tarafından açıklanan verilere göre yalnızca gıda ürünleri sanayisi büyüme gösterirken, diğer tüm sektörler 50 eşik değerinin altında kalarak daralma sinyali verdi.
Bu sonuç, sanayideki yavaşlamanın ekonominin geneline olası etkilerine dair endişeleri artırdı.
GIDA SANAYİ TEK BAŞINA AYAKTA
Eylül ayında 52,8 puanlık PMI değeriyle gıda ürünleri sektörü büyümeye devam etti. Hem iç talebin canlı olması hem de ihracat kanallarındaki hareketlilik, gıda sanayisini diğer sektörlerden ayrıştırdı.
Bu sonuç, tüketimin zor zamanlarda dahi sürdürülebilir olduğunu gösterirken, gıda enflasyonu üzerindeki baskının da devam edebileceğine işaret ediyor.
TEKSTİL VE İNŞAAT MALZEMELERİ KAN KAYBEDİYOR
Sanayi genelinde en sert daralma tekstil sektöründe yaşandı. 40,6 seviyesine inen PMI, siparişlerde ciddi azalma ve üretimde keskin bir düşüş anlamına geliyor.
Bu tablo, hem istihdam yoğun olan tekstil sektöründe işsizliği artırma riski taşıyor hem de ihracat gelirlerine olumsuz yansıyabilir.
Buna ek olarak metal dışı mineral ürünler (43,2), inşaat sektöründeki yavaşlamadan etkilenerek daralma yaşadı. Özellikle iç piyasadaki konut satışlarının zayıflaması ve kamu yatırımlarındaki sınırlı ivme, bu sektörü baskı altında bırakıyor.
METAL VE MAKİNE DAYANIKLI AMA ZAYIF
Makine ve metal ürünleri (48,0), ağaç ve kağıt ürünleri (47,9) ve ana metal sanayi (47,3) sektörleri görece daha yüksek seviyelerde seyretse de daralma bölgesinde kalmaya devam ediyor.
Bu tablo, sanayinin temel taşı olan üretim zincirinde bir tür “kontrollü küçülmeye” işaret ediyor. Yani tamamen durma noktasına gelmese de siparişlerin azalması üretim kapasitesini sınırlıyor.
ELEKTRONİK VE TAŞIT ARAÇLARI İHRACAT PAZARINA BAĞIMLI
Elektrikli-elektronik ürünler (46,3) ile kara ve deniz taşıtları (46,0) sektörlerinde de zayıflama dikkat çekiyor.
Küresel talepteki gerileme, özellikle Avrupa Birliği ülkelerindeki ekonomik durgunluk bu sektörlerdeki ihracat bağlantılarını olumsuz etkiliyor.
Türkiye’nin otomotiv ve elektronik ihracatında Almanya, Fransa ve İtalya gibi pazarların kritik rolü düşünüldüğünde, bu daralma büyüme hızını aşağı çekebilir.
KİMYA VE DERİ ÜRÜNLERİ BASKI ALTINDA
Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri (45,7) ile giyim ve deri ürünleri (45,3) sektörlerinde de talep daralması öne çıkıyor.
Yüksek hammadde fiyatları, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve enerji maliyetlerindeki artış bu alanlarda üretici kâr marjlarını ciddi biçimde daraltmış durumda.
EKONOMİYE OLASI ETKİLER
Sektörel PMI verilerinin neredeyse tamamında görülen daralma, Türkiye ekonomisi açısından birkaç önemli riske işaret ediyor:
• Büyüme baskısı: Sanayi üretiminin zayıflaması, yılın son çeyreğinde ekonomik büyüme rakamlarını aşağı çekebilir.
• İstihdam riski: Tekstil, deri ve otomotiv gibi işgücü yoğun sektörlerde daralma, işsizlik oranını yukarı taşıyabilir.
• Cari açık baskısı: İhracata dayalı sektörlerdeki küçülme, döviz gelirlerinde azalma yaratarak cari açığı artırabilir.
• Enflasyon etkisi: Gıda sektörünün büyümeye devam etmesi olumlu görünse de, bu aynı zamanda gıda enflasyonunun yüksek kalmaya devam edeceğinin bir işareti olabilir.
Ekonomistler, bu tablonun devam etmesi halinde Türkiye’nin 2025 sonu büyüme hedeflerini tutturmakta zorlanabileceğini, sanayideki ivme kaybının da özellikle yatırım iştahını ve güven endekslerini baskılayabileceğini ifade ediyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
