Dünya genelinde milyarderlerin sayısı ve serveti rekor seviyelere ulaşırken, süper zenginleri vergilendirmek ülkeler için giderek daha karmaşık bir sorun haline geliyor. Fransız ekonomist Gabriel Zucman, bu durumu "Gezegendeki en zengin insanlar, aynı zamanda en düşük oranda vergi ödeyenler" sözleriyle özetliyor. Uzmanlar, küresel sistemde vergi adaleti sağlamanın önündeki en büyük engellerin uluslararası vergi rekabeti ve sermayenin yüksek hareketliliği olduğunu belirtiyor.
Forbes'un 1987 yılındaki ilk milyarderler listesinde sadece 140 isim varken, 2025'e gelindiğinde bu sayı 3 bini, toplam servetleri ise 16 trilyon doları aştı.
Bu olağanüstü zenginleşmenin, eşitsizliği de artırdığına dikkat çeken ekonomistler, son 37 yılda en zengin binde birin servetinin yıllık yüzde 7,1 artarken, sıradan yetişkinlerin servetinin sadece yüzde 3,2 arttığını gösteriyor.
KÜRESEL ÇAPTA BİR SERVET VERGİSİNİN GEREKLİLİĞİ
Zucman, küresel çapta bir servet vergisi uygulamasının en adil çözüm olacağını savunsa da bu öneri uluslararası platformlarda geniş destek bulamıyor.
Uzmanlar, süper zenginlerin gelirlerini ve yatırımlarını yönetme şekillerinin, onları geleneksel vergi sistemlerinin dışında tutabildiğini belirtiyor. Gayrimenkul ve şirket hisseleri gibi varlıklar, klasik gelir vergisi kapsamının dışında kalabiliyor.
VERGİ CENNETLERİ VE ÜLKE DEĞİŞTİRME TEHDİDİ
Süper zenginlere daha fazla vergi koymak, pratik zorluklar içeriyor. En büyük engellerden biri, zenginlerin yüksek vergi tehdidiyle karşılaştıklarında hızla ülke değiştirebilmeleri.
Bu durum, devletleri vergi oranlarını düşük tutmaya ve hatta İtalya veya Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde olduğu gibi, zenginleri çekmek için özel vergi paketleri sunmaya itiyor. Uzmanlar, ülkelerin bu "zenginler için cazip paketler sunma yarışında" olduğunu ve bunun global bir vergi rekabetine yol açtığını belirtiyor.
Bu rekabetin bir sonucu olarak, 1980'lerde OECD ülkelerinin yarısında uygulanan servet vergisi, bugün sadece İspanya, Norveç ve İsviçre gibi birkaç ülkede sınırlı bir şekilde uygulanıyor. İngiltere'de ise, vergi rejimindeki değişiklikler sonrası bazı varlıklı bireylerin ülkeyi terk ettiği görülüyor.
HAYIRSEVERLİK DÜŞMESİN DİYE…
Bazı uzmanlar, servet vergisinin uygulanmasının zor olduğunu kabul ederek, kısa vadede sermaye kazançları ve miras vergilerindeki muafiyetleri daraltmanın daha etkili bir çözüm olacağını savunuyor.
Diğer yandan, zenginlere yönelik vergi artışlarının hayırseverlik ve yatırım faaliyetlerini azaltabileceği yönünde de endişeler dile getiriliyor.
Sonuç olarak, küresel vergi sistemi, zenginlerin artan serveti ve hareketliliği karşısında yeni bir denge arayışında.
Ekonomistler, bu durumun uzun vadede toplumsal adalet ve siyasal istikrar üzerinde baskı oluşturabileceği konusunda uyarıyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
