Ons altın nedir, fiyatı nasıl belirlenir?

Türkiye’de yatırımcıların takip ettiği gram altın fiyatı ise ons altın fiyatı ile dolar/TL paritesinin çarpımıyla ortaya çıkar.

ULUSLARARASI PİYASALAR

Ons altının fiyatı Londra Metal Borsası (LME) ve New York COMEX gibi büyük emtia borsalarında belirlenir. Bu piyasalarda milyonlarca ons altın fiziksel veya vadeli işlemler şeklinde el değiştirir.

Fiyatlar arz-talep dengesine, küresel ekonomi verilerine, merkez bankası kararlarına ve jeopolitik gelişmelere göre anlık olarak değişir.

Küresel piyasalarda altının değeri, yatırımcıların risk algısıyla doğrudan bağlantılıdır. Ekonomik belirsizlik, savaş veya resesyon endişesi arttığında yatırımcılar güvenli liman olarak altına yönelir ve ons fiyatı yükselir.

DOLAR/TL PARİTESİ

Türkiye’de altın fiyatlarını anlamak için ons fiyatının tek başına yeterli olmadığını bilmek gerekir. Gram altın fiyatı, ons altının dolar cinsinden değeri ile dolar/TL kurunun çarpımıyla hesaplanır.

Bu nedenle ons altın düşse bile eğer dolar/TL yükseliyorsa gram altın yine artabilir.

Yani Türkiye’de altın yatırımcısı hem küresel altın piyasasını hem de döviz piyasasını birlikte izlemelidir. Bu iki faktör arasındaki denge, gram altının yönünü belirler.

KÜRESEL RİSK İŞTAHI

Altın fiyatlarını en çok etkileyen faktörlerden biri küresel risk iştahıdır. Yatırımcıların hisse senedi gibi riskli varlıklardan uzaklaştığı dönemlerde altın talebi artar. Dolar endeksi düşerken altın genellikle değer kazanır.

Buna karşın küresel piyasalarda risk iştahı yükseldiğinde, yatırımcılar getiri sağlayan varlıklara yönelir ve altına olan talep azalır. Bu nedenle “risk-on” dönemlerinde altın zayıflar, “risk-off” dönemlerinde güçlenir.

ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Altın fiyatları faiz oranları, dolar endeksi, enflasyon, jeopolitik riskler ve merkez bankası politikalarıyla şekillenir. Faizler yükseldiğinde altın zayıflar çünkü faiz getirisi olmayan bir varlıktır. Faizler düştüğünde ise cazibesi artar.

Ayrıca dünya genelindeki altın talebi, özellikle Asya ülkelerinde düğün ve mücevher sezonlarına göre dalgalanır. Hindistan ve Çin’in altın talebi arttığında ons fiyatında yükseliş gözlenir.

ENFLASYONUN ETKİSİ

Altın, yüksek enflasyon dönemlerinde yatırımcılar için koruma aracıdır. Paranın satın alma gücü azaldıkça yatırımcı altına yönelir. Bu talep artışı ons fiyatını yukarı taşır.

Özellikle ABD’de açıklanan enflasyon verileri, altın piyasasında sert hareketlere neden olur. Türkiye gibi yüksek enflasyon yaşayan ülkelerde ise hem dolar/TL’nin hem de ons altının etkisi birleşerek gram altının değerini katlar.

MERKEZ BANKALARININ KARARLARI

ABD Merkez Bankası (Fed), Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve diğer büyük merkez bankalarının faiz kararları altının yönünü belirler. Fed faiz artırdığında dolar güçlenir ve altın baskı altında kalır. Fed faiz indirimine gittiğinde veya parasal genişleme sinyali verdiğinde ise altın hızla değer kazanır.

Son yıllarda birçok ülke merkez bankasının rezervlerini altınla çeşitlendirmesi, ons altının uzun vadede güçlü kalmasının temel nedenlerinden biridir.

KISA VADELİ HAREKETLERİN YORUMU

Kısa vadede ons altın fiyatı ekonomik verilerle ve jeopolitik haberlerle hızlı tepki verir. ABD enflasyon verisi, istihdam raporu veya Fed başkanlarının açıklamaları anlık fiyat dalgalanmalarına neden olur.

Bu dönemlerde teknik analiz göstergeleri, yatırımcılara yön konusunda ipuçları verir. RSI, MACD ve Bollinger bantları kısa vadeli dönüşleri yakalamada sıkça kullanılır.

UZUN VADELİ TRENDLERİ BELİRLEYEN VERİLER

Uzun vadeli trend analizinde reel faiz oranı, dolar endeksi, merkez bankası rezervleri ve küresel büyüme beklentileri takip edilir. Reel faizlerin düşük olduğu dönemlerde altın yükselme eğilimine girer.

Yatırımcılar genellikle haftalık ve aylık grafiklerde 200 günlük hareketli ortalamayı, Fibonacci seviyelerini ve hacim değişimlerini izler. Bu göstergeler, trendin kalıcılığını değerlendirmede yol gösterir.

ALTIN GRAFİĞİNDE ÖNE ÇIKAN GÖSTERGELER

Altın grafiği incelenirken destek ve direnç bölgeleri, hacim hareketleri ve trend çizgileri önemlidir. RSI göstergesi 70 seviyesinin üzerindeyse aşırı alım, 30 seviyesinin altındaysa aşırı satım bölgesini işaret eder.

MACD göstergesi yukarı kesiştiğinde yükseliş trendinin başladığı, aşağı kesiştiğinde ise düzeltme ihtimalinin arttığı düşünülür. Bollinger bantları ise fiyatın aşırı genişlediği veya daraldığı dönemleri gösterir.

YATIRIMDA YAPILAN YAYGIN HATALAR

Yatırımcıların sık yaptığı hataların başında kısa vadeli dalgalanmalara duygusal tepki vermek gelir. Ons altın fiyatı birkaç gün düştüğünde paniğe kapılarak satış yapmak, uzun vadeli getiriyi azaltır.

Bir diğer hata, dolar/TL etkisini göz ardı etmektir. Türkiye’de gram altın yatırımı yapan yatırımcı, yalnızca ons grafiğine değil, aynı zamanda kur hareketlerine de dikkat etmelidir.

ALTIN VE DÖVİZ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Altın ve dolar genellikle ters yönlü hareket eder. Dolar endeksi yükseldiğinde altın zayıflar. Ancak kriz dönemlerinde her ikisi de aynı anda yükselebilir çünkü yatırımcı güvenli liman arayışına girer.

Gram altın yatırımcısı için bu durum avantaj sağlar çünkü hem dolar hem altın aynı yönde yükseldiğinde kazanç katlanır.

JEOPOLİTİK RİSKLERİN ROLÜ

Savaş, enerji krizi veya politik belirsizlik dönemlerinde yatırımcılar riskli varlıklardan çıkarak altına yönelir. Bu tür dönemlerde ons fiyatı hızla yükselir.

Örneğin Orta Doğu veya Doğu Avrupa’da yaşanan gerilimler, piyasalarda tedirginlik yaratarak altın talebini artırır. Bu nedenle jeopolitik riskler altın için itici güç olarak çalışır.

YATIRIMCI PSİKOLOJİSİ

Altın piyasası duygusal davranışların en yoğun yaşandığı piyasalardan biridir. Fiyat yükseldikçe “kaçırma korkusu” artar, düştükçe panik satışları başlar. Bu psikolojik dalgalar fiyatları daha da oynak hale getirir.

Profesyonel yatırımcılar bu dalgalanmalarda fırsat arar, duygusal karar vermekten kaçınır. Uzun vadede sabırlı ve disiplinli yatırımcılar genellikle kazançlı çıkar.

Ons altın, küresel ekonominin nabzını tutan en önemli göstergelerden biridir. Fiyatı dolar, faiz, enflasyon ve jeopolitik gelişmelerin ortak etkisiyle belirlenir.

Türkiye’de gram altın yatırımcısı için hem ons fiyatını hem de dolar/TL paritesini takip etmek zorunludur. Uzun vadeli başarı, kısa vadeli dalgalanmaları değil, büyük resmi doğru okumaktan geçer.